Các bệnh tim mạch chuyển hóa trong đó có bệnh tiểu đường đang ngày càng gia tăng. Theo đó, các thuốc điều trị và thực phẩm chức năng hỗ trợ cũng gia tăng nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường. Nhưng chính điều này khiến người tiêu dùng càng rối ren trong việc quyết định lựa chọn như thế nào là đúng. Hãy cùng bàn luận về điều này trong nội dung bài sau đây.
Nội dung bài viết
Thực phẩm chức năng là gì
Thực phẩm chức năng là những sản phẩm được bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày với mục đích tăng cường sức khỏe, tăng sức đề kháng hay hỗ trợ điều trị các tình trạng bệnh lý. Thành phần trong các sản phẩm này có thể là vitamin, khoáng chất, các loại thảo dược hoặc chiết xuất từ động vật, tảo biển, nấm, men…
Thực phẩm chức năng không yêu cầu phải trải qua các thử nghiệm lâm sàng về tính hiệu quả và an toàn như thuốc. Tuy nhiên, có những tiêu chuẩn trong bào chế và giới hạn hàm lượng hoạt chất theo quy định của cơ quan quản lý tại nước sở tại mà nhà sản xuất cần tuân thủ để sản phẩm được cấp phép lưu hành.
Thực phẩm bảo vệ sức khỏe hỗ trợ bệnh tiểu đường
Những thực phẩm bảo vệ dành cho bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường thường có công dụng hỗ trợ hạ đường huyết, giúp giảm các biến chứng bệnh tiểu đường, nâng cao sức khỏe, thể trạng người bệnh.
Một số nghiên cứu cho thấy kết quả ủng hộ việc bổ sung sản phẩm thực phẩm chức năng, nhưng một số báo cáo khác lại cho thấy việc sử dụng thực phẩm chức năng không mang lại lợi ích gì nhiều hơn cho bệnh nhân tiểu đường so với các đối tượng sử dụng khác. Do đó các nhà khoa học vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu hơn để hiểu rõ được vai trò của thực phẩm chức năng với bệnh tiểu đường.
Thực tế, có các chất bổ sung đã được chứng minh tác dụng giúp kiểm soát đường huyết, giúp hạn chế việc tăng liều hoặc kết hợp nhiều thuốc trong điều trị cho bệnh nhân tiểu đường. Nhưng người bệnh cần nhớ, thực phẩm bổ sung không phải là thuốc thay thế cho thuốc điều trị, do đó khi sử dụng thực phẩm bổ sung, người bệnh không được phép tự ý giảm liều hoặc dừng sử dụng thuốc điều trị khi chưa có ý kiến của bác sĩ.
Những thực phẩm chức năng hỗ trợ bệnh nhân tiểu đường hiện nay trên thị trường thường có các thành phần: Vitamin và khoáng chất, các loại thảo dược như dịch chiết dây thìa canh, khổ qua (mướp đắng), chiết xuất quế, lô hội, trái nhàu…
Sử dụng thực phẩm chức năng hỗ trợ bệnh tiểu đường như thế nào
Như đã nói, thực phẩm chức năng chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị, không có tác dụng chữa bệnh. Do đó, bệnh nhân tiểu đường khi sử dụng thực phẩm chức năng không được tự ý dừng thuốc điều trị, hoặc giảm liều thuốc điều trị bệnh khi chưa có ý kiến của bác sĩ.
Khi lựa chọn thực phẩm chức năng, người bệnh cũng cần lưu ý một số điều sau:
Không nên sử dụng nhiều loại thực phẩm bổ sung cùng lúc
Thực phẩm chức năng được bán mà không cần kê đơn của bác sĩ, do đó người sử dụng thường lầm tưởng cho rằng các sản phẩm này rất an toàn. Tuy nhiên, nếu sử dụng nhiều sản phẩm cùng nhau, thành phần trong các sản phẩm có thể trùng lặp, khiến hàm lượng hoạt chất đưa vào cơ thể tăng cao, tăng nguy cơ vượt khả năng hấp thu của cơ thể. Hoặc các thành phần tương tác lẫn nhau, dẫn đến những tác dụng phụ không mong muốn ảnh hưởng tới sức khỏe.
Mặt khác, các sản phẩm cùng có tác dụng hỗ trợ hạ đường huyết khi sử dụng cùng nhau có thể làm tăng nguy cơ hạ đường huyết quá mức, thậm chí gây hôn mê, nguy hiểm tới tính mạng người sử dụng. Do đó, bệnh nhân tiểu đường nên tìm kiếm thông tin sản phẩm và tư vấn của nhân viên y tế trước khi sử dụng bất cứ sản phẩm thực phẩm chức năng nào.
Sử dụng liều cao để kiểm soát đường huyết nhanh hơn
Bệnh nhân tiểu đường mãn tính khi kiểm soát chế độ ăn không tốt, đề kháng insulin tăng lên sẽ khiến việc đáp ứng thuốc điều trị hạ đường huyết không đạt được mục tiêu. Một số bệnh nhân thay vì thông báo tình trạng đường huyết mất ổn định của mình với bác sĩ, lại tự ý mua thêm các thực phẩm chức năng và uống tăng liều. Điều này rất nguy hiểm!
Tự ý tăng liều sử dụng so với khuyến cáo của nhà sản xuất có thể tăng hiệu quả tác dụng, nhưng cũng đồng thời tăng tác dụng phụ không mong muốn của thuốc. Mặt khác, giảm đường huyết tại một thời điểm sẽ không có ý nghĩa trong điều trị và phòng ngừa các biến chứng bệnh tiểu đường. Do đó bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ tình trạng đường huyết và xác định nguyên nhân, điều chỉnh thuốc để đạt được mục tiêu điều trị tốt nhất.
Lựa chọn các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng
Trước nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao của người dân, đặc biệt người cao tuổi là nhóm đối tượng nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường, thị trường xuất hiện vô vàn các thực phẩm chức năng có nguồn gốc khác nhau được quảng cáo hỗ trợ giảm đường huyết, giảm biến chứng tiểu đường mạnh mẽ. Trong đó không ít các sản phẩm hàng xách tay, hoặc không rõ thành phần bán trôi nổi. Nếu không lựa chọn đúng, người bệnh có thể mua phải hàng kém chất lượng, không hiệu quả, thâm chí tổn hại sức khỏe và tốn kém chi phí.
Do đó, dù là bệnh nhân tiểu đường hay người mắc bệnh lý nào khác, khi lựa chọn các thực phẩm chức năng hỗ trợ sức khỏe nên lưu ý:
- Lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được các cơ quan chức năng cấp phép.
- Tham khảo ý kiến các chuyên gia y tế về tình trạng bệnh lý, phương pháp điều trị trước khi sử dụng thực phẩm chức năng.
- Tuân thủ chế độ thuốc điều trị, không tự ý dừng thuốc, tăng liều thuốc khi sử dụng cùng thực phẩm chức năng.
- Thực phẩm chức năng không thay thế cho chế độ dinh dưỡng cân bằng lành mạnh. Do đó ngoài điều trị với thuốc, thực phẩm chức năng, bệnh nhân tiểu đường cần chú trọng tuân thủ khẩu phần ăn phù.
- Thông báo ngay cho bác sĩ điều trị nếu chỉ số đường huyết không kiểm soát hoặc các vấn đề sức khỏe bất thường khác.
Tóm lược
Thực phẩm chức năng không phải không có giá trị cho sức khỏe. Tuy nhiên một số sản phẩm kém chất lượng, hoặc những quảng cáo không đúng quy định đã làm lệch lạc hiểu biết cũng như nhận định về thực phẩm chức năng hiện nay. Do đó với người sử dụng nói chung, bệnh nhân đái tháo đường nói riêng, cần sáng suốt lựa chọn sản phẩm đảm bảo chất lượng và tham khảo thêm ý kiến các chuyên gia y tế để việc bổ sung đạt hiệu quả tốt nhất.
(Bài đăng trên báo điện tử Sức khỏe đời sống)
Đọc thêm các bài viết chăm sóc sức khỏe gia đình khác tại đây.
Nếu bạn có bất cứ điều gì về sức khỏe muốn chia sẻ hay các câu hỏi về thuốc, hãy để lại comment hoặc nhắn tin theo địa chỉ email: nguyenvunguyetminh@gmail.com . Tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ bạn vì một cộng đồng sử dụng thuốc an toàn.
