Đau thần kinh tọa điển hình bởi cơn đau nhói dữ dội dọc theo lưng dưới, mông, hông, đùi, chân và bàn chân. Một trong những điều quan trọng nhất khi bị đau thần kinh tọa là xác định nguyên nhân gây ra cơn đau để điều trị. Nếu chỉ điều trị triệu chứng, tình trạng đau sẽ quay lại và trở nên tồi tệ hơn theo thời gian, đồng thời gây ra những tổn thương vĩnh viễn cho cơ thể.
Nội dung bài viết
1. Dấu hiệu nhận biết đau thần kinh tọa
Mặc dù rất nguy hiểm, nhưng bạn sẽ không phải sống chung với các cơn đau nếu phát hiện và điều trị kịp thời.
7 dấu hiệu điển hình nhận biết đau thần kinh tọa:
- Cơn đau chỉ xuất hiện một bên mông và chân của cơ thể
- Đau hoặc tê sâu một bên mông
- Đau phần lưng dưới
- Đau nặng hơn ngồi hoặc đứng. Tình trạng tốt hơn khi nằm
- Đau liên tục một bên phía sau chân
- Cơn đau nhói, rát hoặc ngứa ran chứ không âm ỉ
- Cảm giác “kim châm”, ngứa ran, hoặc đôi khi như điện giật ở chân, ngón chân hoặc bàn chân của bạn.
Đau thần kinh tọa thường chỉ ảnh hưởng một bên phần dưới cơ thể. Thông thường cơn đau kéo dài từ lưng đến hết mặt sau của đùi và xuống chân. Cần đến ngay cơ sở y tế thăm khám khi có các dấu hiệu nghiêm trọng như:
- Đau lưng đi kèm tình trạng sốt
- Sưng, tấy đỏ cột sống hoặc lưng
- Đau, tê yếu đùi trên, xương chậu hoặc xương cùng
- Cơn đau có dấu hiệu tăng lên
- Nóng rát khi đi tiểu hoặc đi tiểu ra máu
- Mất khả năng kiểm soát bàng quang (đi tiểu không kiểm soát, rò rỉ nước tiểu)
2. Biến chứng của đau thần kinh tọa
Đau thần kinh tọa là một hội chứng thần kinh, điển hình bởi cơn đau nhói dữ dội dọc theo lưng dưới, mông, hông, đùi, chân và bàn chân. Một trong những điều quan trọng nhất khi bị đau thần kinh tọa là xác định nguyên nhân gây ra cơn đau để điều trị. Nếu chỉ điều trị triệu chứng, tình trạng đau sẽ quay lại và trở nên tồi tệ hơn theo thời gian, đồng thời gây ra những tổn thương vĩnh viễn cho cơ thể.
Tổn thương dây thần kinh
Ban đầu, đau thần kinh tọa là tình trạng viêm dây thần kinh. Nhưng khi không điều trị, tình trạng viêm kéo dài dẫn tới tổn thương dây thần kinh vĩnh viễn. Những cơn đau dọc lưng và chân trở nên nghiêm trọng hơn. Khả năng vận động chi dưới yếu đi. Đáp ứng các biện pháp can thiệp nội khoa như thuốc giảm đau sẽ không còn hiệu quả.
Mất cảm giác, liệt chi
Trong một số trường hợp nghiêm trọng của đau thần kinh tọa, người bệnh bị mất cảm giác bên chân tổn thương. Ngoài ra cơn đau làm hạn chế vận động. Tình trạng kéo dài dẫn tới teo cơ, liệt chi vĩnh viễn.
Hội chứng chùm đuôi ngựa (Equina cauda)
Đây là tình trạng cấp tính cần can thiệp cấp cứu y tế. Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm đau thắt lưng, đau lan xuống chân, tê quanh hậu môn và mất kiểm soát ruột hoặc bàng quang. Nguyên nhân do bó dây thần kinh dưới đầu tủy sống được gọi là chùm đuôi ngựa bị tổn thương vì chèn ép bởi các bệnh lý cột sống. Nếu không được xử lý kịp thời, bệnh nhân có thể bị suy giảm, liệt chức năng bàng quang hoặc ruột.
Ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống
Ngoài những biến chứng nguy hiểm kể trên, nhìn chung đau dây thần kinh tọa khiến chất lượng cuộc sống của người bệnh suy giảm. Cơn đau có thể khiến bệnh nhân mất ngủ. Hạn chế khả năng thực hiện một số công việc hoặc các hoạt động hàng ngày.
3. Khắc phục cơn đau thần kinh tọa tại nhà
Khoảng 90% người bị đau thần kinh tọa sẽ thuyên giảm mà không cần phẫu thuật trong vòng vài tuần. Tuy nhiên, dù đau mức độ nào thì người bệnh cũng nên đi khám để xác định rõ nguyên nhân. Khi cơn đau khởi phát, bạn có thể nghỉ ngơi vài ngày, nhưng đừng lâu quá, bởi kéo dài thời gian không hoạt động cơn đau có thể nặng lên. Áp dụng một số biện pháp khăc phục cơn đau như:
Chườm lạnh hoặc chườm nóng
Chườm lạnh hoặc nóng đều có thể làm dịu cơn đau thần kinh tọa và giúp bạn hoạt động tốt hơn.
Bạn có thể chườm lạnh bằng một túi hoặc khăn bọc nước đá. Đặt trên lưng, di chuyển nhẹ nhàng dọc vùng bị đau. Mỗi lần thực hiện kéo dài 15-20 phút. Sau đó tạm nghỉ ít nhất 15 phút và thực hiện lại khoảng 2 lần.
Trong trường hợp chườm nóng, bạn có thể dùng một chai nước nóng hoặc một miếng đệm nóng chườm cho phần lưng dưới. Nên sử dụng một chiếc khăn để ngăn cơ thể tiếp xúc trực tiếp với nguồn nóng. Hoặc bạn có thể ngâm mình trong bồn nước ấm. Nên để nhiệt chườm ở mức ấm, không quá nóng. Chườm nóng ít nhất 15 phút, nhưng không lâu hơn 2 giờ phụ thuộc mức độ cơn đau.
Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn
Ví dụ Ibuprofen hoặc aspirin giúp giảm cơn đau đồng thời giảm viêm, sưng tấy. Trong trường hợp đau tăng lên, bạn cần đi khám bác sĩ để được tư vấn và kê thêm thuốc khác [1]
Điều chỉnh tư thế ngủ và vận động
Tư thế đúng rất quan trọng. Luôn giữ lưng thẳng, giảm áp lực cột sống khi ngồi, hay đi lại vận động. Khi ngủ nên chọn tư thế nằm ngửa giúp duy trì đường cong tự nhiên của cột sống, hoặc nằm nghiêng qua bên chân không bị đau. Không mang vác các vật nặng, mang lệch bên cơ thể.
Thực hiện các bài tập kéo giãn phù hợp
Trong cơn đau cấp dữ dội, bạn nên nằm nghỉ hạn chế vận động. Khi tình trạng thuyên giảm, các bài tập kéo dãn là phương pháp khắc phục và hạn chế tái phát cơn đau tốt.
Nên lựa chọn các bài tập tăng cường sự dẻo dai cho cơ lưng cạnh cột sống, cơ bụng và cột sống. Đồng thời sẽ giúp lưu thông máu tới các vùng bị đau tốt hơn, nhanh chóng làm giảm cơn đau.
Đọc thêm về bài tập kéo giãn phù hợp cho người đau thần kinh tọa
Sử dụng những dụng cụ hỗ trợ
Y học hiện đại phát triển luôn ưu tiên cho các phương pháp điều trị không xâm lấn. Với những bệnh nhân đau thần kinh tọa do các bệnh lý cột sống, có thể sử dụng đai cố định và kéo giãn cột sống như một biện pháp hỗ trợ điều trị tại nhà hiệu quả.
4. Bàn luận
Đau thần kinh tọa trước đây được cho là bệnh thường gặp ở người già, người lao động nặng. Tuy nhiên ngày nay đối tượng bị đau thần kinh tọa bao gồm cả người trẻ, nhân viên văn phòng. Do tư thế vận động chưa đúng. Do áp lực cuộc sống. Do thiếu thông tin, chủ quan với sức khỏe. Nhận biết sớm các dấu hiệu đau thần kinh tọa, kiểm soát tốt cơn đau và điều trị nguyên nhân gốc sẽ giúp bạn tránh được những biến chứng nguy hiểm về sau.
Đọc thêm các bài viết chăm sóc sức khỏe gia đình khác tại đây.
Nếu bạn có bất cứ điều gì về sức khỏe muốn chia sẻ hay các câu hỏi về thuốc, hãy để lại comment hoặc nhắn tin theo địa chỉ email: nguyenvunguyetminh@gmail.com . Tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ bạn vì một cộng đồng sử dụng thuốc an toàn.
